科薩語

科薩語

科薩語(Xhosa)是非洲南部科薩族所使用的語言,也是南非共和國的官方語言之一。屬尼日-剛果語系、班圖語族。在南非,科薩語是使用人口分布最廣的一種語言,在使用人口的數量上,它僅次於祖魯語,位居第二。

基本介紹

  • 中文名:科薩語
  • 外文名:Xhosa
  • 使用種族:非洲南部科薩族
  • 使用人口:約790萬人
  • 類別尼日-剛果語系
  • 地位南非共和國的官方語言之一
語言介紹,語言特點,語言套用,語言樣本,日常用語,語法,

語言介紹

使用人口大約790萬人,約占南非人口的百分之18,主要集中在南非南部的兩個省分,該語言現在是拉丁字母書寫。
另外,科薩語是南非前總統納爾遜·曼德拉的母語。

語言特點

像其它班圖語言一樣,科薩語是帶有聲調的語言,它具有兩種聲調。也就是說,同一組元音和輔音的組合,如果用升調或降調,高音或低音發聲,表達的是不同的意思。科薩語一個最顯著的特點,是它的吸氣輔音(click consonants)。這種語言的名稱Xhosa就是用一個吸氣輔音開頭的。在採用拉丁字母拼寫科薩語的系統中,用三個字母來表達吸氣輔音:c, x,和q。
在十六世紀之前,說科薩語的人就居住在南非的海岸線一帶。說科薩語的部族稱他們自己使用的語言為amaXhsa或isiXhosa。幾乎所有帶吸氣輔音的語言都是克瓦桑族語(Khoisan languages)。科薩語中的吸氣輔音表明,它是克瓦桑族語的近親。大約有15%的辭彙來自克瓦桑族語。到了近代,科薩語又從南非語(即南非荷蘭語)和英語中借用了很多辭彙。
科薩語發音表科薩語發音表

語言套用

目前,在初小教育和部分高小教育中,科薩語是主要的語言。但是,進入更高一級的教育後,教育用語便為英語所取代。儘管在學校中,還有科薩語的學術團體,並開設科薩語的課程。在南非大學,授課用語是英語和南非語,而學生可以當作一門課程來選修科薩語。學這門功課的學生,可能他們的母語就是科薩語,也可能不是。
第一部科薩語的《聖經》是1859年由英國人Henry Hare Dugmore與當地人合作翻譯出版的。Henry Hare Dugmore能夠講流利的科薩語。目前,科薩語的報刊和雜誌隨處可見,也有許多散文、詩歌等文學作品。南非廣播公司每天播出科薩語的電視和廣播節目。用科薩語唱歌的著名歌手Miriam Makeba,以特有的帶吸氣輔音的歌調,使其聲名遠揚到南非之外的世界各國。

語言樣本

科薩語樣本:
Bonke abantu bazalwa bekhululekile belingana ngesidima nangokweemfanelo. Bonke abantu banesiphiwo sesazela nesizathu sokwenza isenzo ongathanda ukuba senziwe kumzalwane wakho.
對應英文:
All human beings are born free and equal in dignity and rights. They are endowed with reason and conscience and should act towards one another in a spirit of brotherhood.

日常用語

EnglishisiXhosa (Xhosa)
Welcome
Siya namkela nonke
Hello
Molo
How are you?
Fine thanks, and you?
Unjani?
Ndiyaphila, enkosi. Kunjani kuwe?
Ndiphilile enkosi, unjani wena?
Long time no see
Kudala ndakugqibela
What's your name?
My name is ...
Ngubani igama lakho? Igama lakho?
Igama lam ngu ...
Where are you from?
I'm from ...
Uvela phi?
Ndivela e...
Pleased to meet you
Ndiyavuya ukukwazi
Good afternoon
Uben' emva kwemini entle / Ube nemini emnandi
Good evening
Ubusuku obuhle
Good night
Rhonanai / Ulale kakuhle
Goodbye
Hamba kakuhle (go well) Sala kakuhle (stay well)
Good luck
Amathamsanqa
Cheers/Good health!
Impilo!
Have a nice day
Ubenemini emnandi
Bon appetit
Ukonwabele ukutya kwakho
Bon voyage
Uhambe kakuhle
I don't understand
Andiva
Please speak more slowly
Khawucothise
Please say that again
Ndicela uphinde / Khawuphinde utsho / Yitsho kaphinda
Please write it down
Cela uyibhale phantsi
Do you speak Xhosa?
Yes
Uyakwazi ukuthetha isiXhosa?
Ewe
Do you speak English?
Uyakwazi ukuthetha isiNgesi?
How do you say ... in Xhosa?
Uthini …ngesiXhosa?
Excuse me
Uxolo! Ndixolele!
How much is this?
Yimalini?
Sorry
Ndicela uxolo
Thank you
Response
Ndiyabulela / Enkosi
Wamkelekile
Where's the toilet?
Liphi igumbi langasese?
This gentleman/lady
will pay for everything
uMfana uzakubhatala yonke into / uBhuti uzakubhatala yonke into
Inenekazi lizokubhatala yonke into / Ilady lokubhatala yonke into
Would you like to
dance with me?
Ungathanda ukudansa?
I love you
Ndiya kuthanda
Get well soon
Uphile ngokukhawuleza
Leave me alone!
Ndiyeke!
Help!
Nceda!
Call the police!
Biza amapolisa!
Merry Christmas
and Happy New Year
Siniqwenelela Ikrisimesi Emnandi Nonyaka Omtsha Ozele Iintsikelelo
Happy Birthday
Imini emnandi kuwe
One language
is never enough
Ulwimi olunye zange lonela

語法

數詞
1
Kiet
Akpa
2
Iba
Udiana Akpa
3
Ita
ɔyɔhɔ Akpa Ita
4
Inaŋ
ɔyɔhɔ Akpa Inaŋ
5
Ition
6
Itiokiet
7
Itiaba
8
Itiaita
9
Usukkiet
10
Duop
11
Duopekiet
12
Duopeba
13
Duopeta
14
Duopenaŋ
15
Efut
16
Efutkiet
17
Efureba
18
Efureta
19
Efurenaŋ
20
Edip
21
Edip Ye Kiet
22
Edip Ye Iba
23
Edip Ye Ita
24
Edip Ye Inaŋ
25
Edip Ye Ition
26
Edip Ye Itiokiet
27
Edip Ye Itiaba
28
Edip Ye Itiaita
29
Edip Ye Inaŋ
30
Edip Ye Duop
31
Edip Ye Duopkiet
32
Edip Ye Duopeba
33
Edip Ye Duopeta
34
Edip Ye Duopenaŋ
35
Edip Ye Efut
36
Edip Ye Efutkiet
37
Edip Ye Efureba
38
Edip Ye Efureta
39
Edip Ye Efurenaŋ
40
Aba
50
Aba Ye Duop
60
Ata
70
Ata Ye Duop
80
Anaŋ
90
Anaŋ Ye Duop
100
Ikie
101
Ikie Ye Kiet
110
Ikie Ye Duop
112
Ikie Ye Duopeba
120
Ikie Ye Edip
150
Ikie Ye Aba Ye Duop
200
Ikie Iba
300
Ikie Ita
400
Ikie Inaŋ
500
Ikie Ition
600
Ikie Itiokiet
700
Ikie Itiaba
800
Ikie Itiaita
900
Ikie Usukiet
1000
Tɔsin

相關詞條

熱門詞條

聯絡我們